Trong bối cảnh nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện đang trở thành thách thức lớn đối với ngành y tế toàn cầu, vệ sinh tay là biện pháp quan trọng giúp phòng chống lây lan bệnh tật trong các cơ sở khám, chữa bệnh. Thói quen vệ sinh tay đúng cách, thường xuyên không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe mà còn thể hiện tinh thần, trách nhiệm đối với người bệnh, với đồng nghiệp và với bản thân mỗi nhân viên, cán bộ y tế. Năm 2025, Bộ Y tế triển khai “Tháng hành động hưởng ứng Ngày Vệ sinh tay Thế giới 5/5” với chủ đề “Găng tay không thay vệ sinh tay” nhằm nâng cao nhận thức của người dân và lan tỏa giá trị của việc vệ sinh tay, hướng đến xây dựng môi trường y tế an toàn, lành mạnh.
1. Nhiễm khuẩn bệnh viện là gì?
Nhiễm khuẩn bệnh viện được định nghĩa là tình trạng nhiễm khuẩn xảy ra trong quá trình người bệnh được chăm sóc và điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe bệnh nhân, gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ tử vong, kéo dài thời gian chữa trị và tốn kém các chi phí không cần thiết. Bên cạnh đó, nhiễm khuẩn bệnh viện còn dẫn đến tình trạng quá tải trong các cơ sở y tế, làm giảm hiệu quả khám chữa bệnh và để lại hệ lụy lâu dài cho ngành y tế và xã hội.
2. Con đường lây truyền
Bệnh viện là nơi điều trị cho người bệnh, vì vậy đây cũng là môi trường thuận lợi để mầm bệnh gây hại cư trú và phát triển mạnh. Một số tác nhân chính gây nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám chữa bệnh có thể kể đến vi khuẩn, vi sinh vật, vi rút, ký sinh trùng, các loại nấm mốc… trong đó, vi khuẩn thường là nguyên nhân phổ biến nhất do chúng đã phát triển khả năng kháng các loại kháng sinh thông thường. Việc sử dụng găng tay y tế không thể thay thế hoàn toàn quy trình vệ sinh tay, bởi vi khuẩn trong không khí hoặc bề mặt tại nơi công cộng có khả năng lây nhiễm thông qua tiếp xúc với cơ thể người. Đặc biệt, khi công việc bận rộn, nếu công tác vệ sinh tay, khử khuẩn của các nhân viên y tế trước và sau khi tiếp xúc với bệnh nhân không được tuân thủ đúng cách sẽ dẫn đến nhiễm khuẩn chéo trong việc điều trị, nhất là trong quá trình truyền máu, phẫu thuật hoặc hỗ trợ sinh sản.
3. Vệ sinh tay – Biện pháp phòng tránh nhiễm khuẩn y tế hiệu quả
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, vệ sinh tay đúng cách có thể giảm nguy cơ nhiễm khuẩn trong môi trường y tế lên đến 50%. Đây là nền tảng quan trọng trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Hành động vệ sinh tay dù đơn giản, dễ thực hiện với chi phí thấp nhưng mang lại hiệu quả cao trong phòng ngừa lây nhiễm khuẩn tại các cơ sở khám chữa bệnh; đẩy lùi nguy cơ bùng phát dịch bệnh, giảm tình trạng kháng các loại kháng sinh… Đồng thời, việc duy trì thường xuyên thói quen này không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe cho bệnh nhân và các nhân viên y tế mà còn giúp xây dựng môi trường điều trị an toàn, sạch sẽ, tạo điều kiện để người bệnh được tiếp xúc với dịch vụ chăm sóc sức khỏe đạt chuẩn, nâng cao hiệu quả và chất lượng điều trị.
4. 5 thời điểm vệ sinh tay đúng cách, đảm bảo an toàn trong môi trường y tế
Theo quy định của Bộ Y tế, đội ngũ y bác sĩ và các nhân viên y tế bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt 5 thời điểm cần vệ sinh tay: trước khi thăm khám, trước khi làm thủ thuật vô khuẩn, sau khi tiếp xúc với người bệnh, sau khi tiếp xúc với các chất tiết, hoặc máu của người bệnh và sau khi tiếp xúc với đồ vật của người bệnh. Phương pháp rửa tay đúng cách ngắn gọn bao gồm: làm ướt tay bằng nước và xà phòng, chà rửa bàn tay sạch sẽ từ trong ra ngoài, từ cổ tay đến các ngón tay. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng khuyến khích người dân khi khám bệnh tuân thủ quy trình này, bởi chỉ khi thực hiện đầy đủ quy trình rửa tay thường quy đúng cách, các mầm bệnh mới không có cơ hội phát tán, lây lan, đảm bảo an toàn cho đơn vị bệnh viện, bệnh nhân, người nhà và rộng hơn là toàn xã hội.
5. Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương hưởng ứng Ngày Vệ sinh tay Thế giới
Hưởng ứng chiến dịch “Găng tay không thay vệ sinh tay”, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương đẩy mạnh truyền thông công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, góp phần lan tỏa thông điệp: vệ sinh tay là một hành động thiết thực trong quy trình chăm sóc y tế tại bệnh viện. Bên cạnh việc nghiêm túc thực hiện theo đúng chỉ đạo của Bộ Y tế, bệnh viện thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, tọa đàm đào tạo quy trình vệ sinh tay và sử dụng găng tay trong y tế đúng cách. Bệnh viện cũng trang bị đầy đủ dung dịch sát khuẩn, xà phòng và treo pano, áp phích truyền thông hướng dẫn các bước vệ sinh tay tại khu vực công cộng nhằm nâng cao ý thức của cán bộ, nhân viên y tế và người bệnh, người nhà. Đặc biệt, Ban lãnh đạo bệnh viện đã tổ chức buổi Lễ phát động phong trào vệ sinh tay trên toàn bệnh viện và cùng đại diện các khoa, phòng, trung tâm ký cam kết tuân thủ Vệ sinh tay năm 2025. Thông qua những hành động thiết thực trên, Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đồng thời chú trọng thay đổi nhận thức và hành vi của cán bộ, nhân viên y tế trong công tác thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn.
Vệ sinh tay đúng cách, thường xuyên là một việc làm đơn giản, tiết kiệm và thiết thực giúp ngăn ngừa dịch bệnh và giảm thiểu lây nhiễm vi khuẩn vô cùng hiệu quả, vừa đảm bảo an toàn, vệ sinh cho các cán bộ y tế, người nhà và người bệnh, vừa là nền tảng để xây dựng môi trường bệnh viện sạch sẽ, chất lượng, văn minh. Văn hóa này cần được nhìn nhận đúng đắn và lan tỏa rộng rãi trong xã hội để hướng tới nâng cao chất lượng dịch vụ của các cơ sở y tế nói riêng và ngành y tế Việt Nam nói chung.
