Trĩ là một bệnh lý lành tính, với biểu hiện chính là đại tiện ra máu tươi, búi trĩ sa ra ngoài khi đại tiện, đau rát vùng hậu môn.
Xác định bệnh không khó, vấn đề quan trọng là xác định mức độ bệnh để có chỉ định phương pháp điều trị cho phù hợp. Và quan trọng nhất là phải loại trừ được một số bệnh lý khác vùng hậu môn trực tràng như u hậu môn, u trực tràng …
Điều trị bệnh trĩ tùy theo mức độ bệnh từ nội khoa (Dùng thuốc), thủ thuật (Bắn vòng cao su, tiêm xơ) đến phẫu thuật.
- Điều trị bệnh trĩ tùy theo mức độ bệnh:
– Độ I:
+ Chế độ ăn uống.
+ Dùng thuốc.
+ Bắn vòng cao su.
+ Tiêm xơ.
– Độ II:
+ Chế độ ăn uống.
+ Dùng thuốc.
+ Bắn vòng cao su.
+ Tiêm xơ.
+ Phẫu thuật nếu điều trị bảo tồn thất bại.
– Độ III, IV: Phẫu thuật.
- Bệnh trĩ cần phẫu thuật trong trường hợp nào?
– Trĩ ngoại.
– Trĩ biến chứng: Trĩ tắc mạch, trĩ nghẹt.
– Trĩ độ II nhưng điều trị bảo tồn thất bại.
– Trĩ độ III, IV.
– Trĩ kèm theo bệnh lý khác: Polyp hậu môn, Papilloma hậu môn, nứt kẽ hậu môn …
- Các phương pháp điều trị bệnh trĩ.
3.1. Nội khoa:
– Chế độ sinh hoạt, lao động: Nghỉ ngơi.
– Chế độ ăn uống: Tránh táo bón, ăn chín uống sôi, ăn nhiều rau uống nhiều nước. Kiêng chua, cay, rượu, bia …
– Dùng thuốc: Bao gồm thuốc uống, ngâm hậu môn bằng bột ngâm trĩ, thuốc đặt hậu môn.
+ Tăng sức bền thành mạch, giảm áp lực hậu môn.
+ Thuốc điều trị triệu chứng: Cầm máu, giảm đau.
+ Thuốc chống táo bón nếu điều chỉnh chế độ ăn không hiệu quả.
3.2. Thủ thuật: Bắn vòng cao su, tiêm xơ.
Nguyên lý của thủ thuật là gây thắt mạch máu nuôi búi trĩ (bắn vòng cao su), gây xơ hóa búi trĩ (tiêm xơ).
– Ưu điểm:
+ Thủ thuật đơn giản, dễ áp dụng.
+ Không cần phẫu thuật, chi phí thấp.
– Nhược điểm:
+ Có thể gây biến chứng, chảy máu, tắc mạch làm cho bệnh nhân đau nhiều, đau kéo dài.
+ Không áp dụng được với trĩ ngoại.
+ Nếu thất bại sẽ khó khăn cho các phương pháp điều trị tiếp theo.
3.3. Phẫu thuật.
Cho đến nay có rất nhiều các phương pháp phẫu thuật khác nhau. Các phương pháp phẫu thuật mới hiện đại nhằm đạt được mục đích: An toàn, ít biến chứng, ít đau sau mổ, tránh tái phát …
Các phương pháp phẫu thuật được chia làm 2 nhóm:
– Nhóm can thiệp ở phía trên đường lược: Phương pháp Longo, Phương pháp khâu triệt mạch trĩ dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler (Transanal Haemorrhoidal Dearterialisation).
– Nhóm can thiệp ở phía dưới đường lược: Milligan Morgan, Ferguson …
(Đường lược là một cấu trúc giải phẫu nằm ở bên trong ống hậu môn).
Phân biệt giữa phương pháp phẫu thuật và phương tiện phẫu thuật:
– Phương pháp phẫu thuật: Là phương pháp, kỹ thuật được thực hiện trong quá trình phẫu thuật.
– Phương tiện phẫu thuật: Là các thiết bị, dụng cụ, máy móc được sử dụng trong phẫu thuật.
Như vậy phương tiện phẫu thuật không được gọi là phương pháp phẫu thuật. Phương pháp phẫu thuật thì sử dụng các phương tiện phẫu thuật để tiến hành phẫu thuật.
Bảng mô tả một số phương tiện và phương pháp phẫu thuật.
| Phương pháp phẫu thuật | Phương tiện phẫu thuật |
| Longo | Máy khâu nối Stapler |
| THD | Thiết bị siêu âm, đầu rò … |
| Milligan Morgan, Ferguson … | HCPT, dao siêu âm, dao hàn mạch – Ligasure, Laser …
|
3.3.1. Nhóm phẫu thuật can thiệp ở phía trên đường lược: Phương pháp Longo, THD.
– Ưu điểm:
+ Đau ít sau mổ.
+ Không có vết thương bên ngoài, hầu như không tiết dịch hậu môn, chăm sóc vết mổ đơn giản.
+ Thời gian nằm viện ngắn, nhanh trở lại sinh hoạt làm việc bình thường.
+ Phẫu thuật ít xâm lấn, ít biến chứng.
– Nhược điểm:
+ Chi phí thiết bị cao.
+ Tỷ lệ bị lại cao hơn nhóm phẫu thuật can thiệp ở phía dưới đường lược.
+ Chỉ định phẫu thuật hạn chế: Không áp dụng cho trĩ ngoại, trĩ độ IV.
+ Yêu cầu phẫu thuật viên có kinh nghiệm. Những trường hợp búi trĩ to, xung huyết nhiều dễ tạo khối máu tụ khi làm đường khâu túi đối với phương pháp Longo dẫn đến hiệu quả không đạt được như mong muốn.
+ Có thể có biến chứng vòng xơ hẹp hậu môn đối với phương pháp Longo.
– Cách khắc phục:
+ Chỉ định áp dụng phương pháp đúng.
+ Thực hiện kỹ thuật đúng.
+ Phối hợp với các phương pháp khác.
3.3.2. Nhóm phẫu thuật can thiệp ở phía dưới đường lược: Phương pháp Milligan Morgan, Ferguson.
– Ưu điểm:
+ Tỷ lệ tái phát rất thấp, hầu như không tái phát.
+ Chi phí thấp.
+ Áp dụng được với hầu hết các loại trĩ.
– Nhược điểm:
+ Đau sau mổ nhiều hơn nhóm phương pháp can thiệp ở phía trên đường lược.
+ Có vết thương hở ở phía ngoài, tiết dịch sau mổ (4-8 tuần).
+ Có thể gây biến chứng hẹp hậu môn nếu thực hiện không đúng kỹ thuật.
– Cách khắc phục giảm đau.
+ Sử dụng các thiết bị phẫu thuật hiện đại: Dao siêu âm, dao hàn mạch – Ligasure, Laser …
+ Thực hiện kỹ thuật tốt, hạn chế tối đa việc cắt nhiều.
+ Phối hợp với các phương pháp khác.
Không có một phương pháp nào tốt nhất cho tất cả các bệnh nhân mà chỉ có phương pháp tốt nhất cho mỗi một bệnh nhân cụ thể. Mỗi một phương pháp có ưu điểm, nhược điểm nhất định, vì vậy việc phối hợp các phương pháp trên một bệnh nhân nên được thực hiện để phát huy tối đa hiệu quả của điều trị.
Ts.Bs Hà Mạnh Cường
